Rezerwat Biosfery
W czerwcu 1976 roku Babia Góra jako jeden z pierwszych obszarów na świecie uzyskała status Rezerwatu Biosfery. Jego rozszerzenie o obszar całej otuliny nastąpiło we wrześniu 2001 roku po posiedzeniu Biura UNESCO-MAB, które zaakceptowało zaproponowane powiększenie i strefowanie Rezerwatu. Uzyskane wyróżnienie zawdzięcza swoim unikatowym walorom przyrodniczym - jest przykładem doskonale zachowanego biomu wysokogórskiego z kompletną strefowością, długiej historii ochrony oraz intensywnie prowadzonym na jej obszarze badaniom naukowym. W rezerwacie wyróżnia się trzy strefy: centralną, buforową i przejściową.
Strefa centralna realizuje ochronną funkcję rezerwatu. Stanowi ona rdzeniową strefę w stosunku do pozostałych oraz pokrywa się z terenami objętymi ochroną ścisłą w Babiogórskiego Parku Narodowego. Są to ekosystemy naturalne i zbliżone do naturalnych wyłączone spod ingerencji człowieka.
Strefa buforowa spełnia również funkcję ochronną rezerwatu dopuszczając jednakże pod pewnymi warunkami możliwość prowadzenia działalności człowieka, jeżeli jest możliwa do pogodzenia z celami ochronnymi. Strefa ta przylega lub otacza strefę rdzeniową i obejmuje tereny ochrony czynnej i krajobrazowej w Babiogórskiego Parku Narodowego.
Strefa przejściowa to około 8400ha i pokrywa się z powierzchnią otuliny Babiogórskiego Parku Narodowego. Jest to strefa o dużych walorach kulturowych i krajobrazowych, gdzie gospodarowanie człowieka oparte jest na zasadach zrównoważonego rozwoju. Działalność człowieka jednakże w żadnym wypadku nie powinna szkodzić przyrodzie tej strefy, a tym bardziej nie powinna negatywnie wpływać na strefę centralną i buforową. Prowadzone jest w niej współdziałanie służb ochrony przyrody z lokalną społecznością w celu popierania projektów rozwoju działalności, które można uznać za społecznie, kulturowo i ekologicznie przyjazne.
Strefa centralna realizuje ochronną funkcję rezerwatu. Stanowi ona rdzeniową strefę w stosunku do pozostałych oraz pokrywa się z terenami objętymi ochroną ścisłą w Babiogórskiego Parku Narodowego. Są to ekosystemy naturalne i zbliżone do naturalnych wyłączone spod ingerencji człowieka.
Strefa buforowa spełnia również funkcję ochronną rezerwatu dopuszczając jednakże pod pewnymi warunkami możliwość prowadzenia działalności człowieka, jeżeli jest możliwa do pogodzenia z celami ochronnymi. Strefa ta przylega lub otacza strefę rdzeniową i obejmuje tereny ochrony czynnej i krajobrazowej w Babiogórskiego Parku Narodowego.
Strefa przejściowa to około 8400ha i pokrywa się z powierzchnią otuliny Babiogórskiego Parku Narodowego. Jest to strefa o dużych walorach kulturowych i krajobrazowych, gdzie gospodarowanie człowieka oparte jest na zasadach zrównoważonego rozwoju. Działalność człowieka jednakże w żadnym wypadku nie powinna szkodzić przyrodzie tej strefy, a tym bardziej nie powinna negatywnie wpływać na strefę centralną i buforową. Prowadzone jest w niej współdziałanie służb ochrony przyrody z lokalną społecznością w celu popierania projektów rozwoju działalności, które można uznać za społecznie, kulturowo i ekologicznie przyjazne.
Podstawy prawne
Międzynarodowy Program "Człowiek i Biosfera" (Man and the Biosphere - MAB), zapoczątkowany został na Konferencji Generalnej UNESCO w 1971 roku, kiedy sformułowano jego podstawy programowe. Jego celem jest kształtowanie zrównoważonych relacji między ludźmi i biosferą, natomiast metodą realizacji tego zamierzenia jest tworzenie międzynarodowej Sieci Rezerwatów Biosfery. Do 2009 roku sieć składała się z 553 takich obiektów w 107 krajach świata - obecnie (2016) skupia 651 obiektów w 120 krajach.
Celem Rezerwatów jest ochrona różnorodności biologicznej i poprawa zdolności obserwowania zmian ekologicznych zachodzących na Ziemi. Wykorzystywane są również do uświadamiania społeczeństwu powiązań istniejących pomiędzy różnorodnością ekologiczną i kulturową.
Status rezerwatu nadawany jest przez Międzynarodową Radę Koordynacyjną MAB na wniosek komitetów narodowych poszczególnych państw członkowskich. Każdy rezerwat podlega prawodawstwu kraju, na terenie którego się znajduje.
Rezerwaty pełnią trzy zasadnicze funkcje:
Status rezerwatu nadawany jest przez Międzynarodową Radę Koordynacyjną MAB na wniosek komitetów narodowych poszczególnych państw członkowskich. Każdy rezerwat podlega prawodawstwu kraju, na terenie którego się znajduje.
Rezerwaty pełnią trzy zasadnicze funkcje:
- ochronną, polegająca na przyczynianiu się do ochrony krajobrazów, ekosystemów, zróżnicowania gatunkowego i genetycznego;
- rozwojową poprzez sprzyjanie formom rozwoju gospodarczego i ludzkiego, które uznać można za społeczno-kulturowo i ekologicznie zrównoważone;
- funkcję wspierania logistycznego poprzez edukację ekologiczną, a także szkolenia, badania i monitoring w odniesieniu do lokalnych, regionalnych, narodowych i globalnych zagadnień związanych z ochroną i zrównoważonym rozwojem.
Międzynarodowa Rada Koordynacyjna (ICC) MAB prowadzi co dziesięć lat przeglądy rezerwatów i jeśli uzna, że któryś z nich nie spełnia kryteriów zawartych w Statucie Sieci Rezerwatów Biosfery, może doradzić danemu państwu usunięcie istniejących niedociągnięć. Jednakże, gdy przedstawione sugestie nie będą wzięte pod uwagę i rezerwat nadal nie będzie spełniał wszystkich kryteriów, wówczas zostaje on wykluczony ze Światowej Sieci Rezerwatów Biosfery UNESCO.